شیماحیدری، مدیرمسئول- توجه به مقوله مدیران بومی و یا غیر بومی اغلب در دوران پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، شوراها و استقرار دولت جدید همزمان با انتخاب استانداران، مدیران کل، فرمانداران، بخشداران، شهرداران و دیگر مدیران شهرستانی در محافل سیاسی و رسانه‌ای مطرح و اوج می‌گیرد.
تب استفاده از واژه مدیران بومی و غیر بومی در سال‌های اخیر در همدان بارها بالا گرفته است و روزی نبوده که در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطلبی پیرامون آن منتشر نشود و مسئولین ارشد استان سخن به میان نیاورند در این بین، بومی بودن مدیران و استفاده از آنها به عنوان یک مطالبه جدی در محافل مختلف استان و کشور شنیده می‌شود و دائما با نگرانی و نقدهایی از سوی کارشناسان و مسئولین مواجه بوده است.
اساسا در یک نگرش علمی، مهمترین شاخص انتخاب مدیر برای اداره یک سازمان یا مجموعه‌ای، شاخص شایستگی و رویکرد «شایسته‌سالاری» است، نه «بومی» بودن.
در میان مولفه‌هایی که باعث شایسته‌تر بودن یک فرد نسبت به دیگری می‌شود، نیز مبحثی تحت عنوان بومی بودن مدیر، در میان آثار اندیشمندان علم مدیریت و نظریه‌پردازان آن مشاهده نمی‌شود. در عوض در بسیاری از منابع به ویژگی «آگاهی» و «احاطه» مدیر نسبت به شرایط محیطی محل خدمت، به عنوان یک مزیت نسبی اشاره شده است که آن هم از قضا معادل بومی بودن نیست.
اگر این نگاه را به استان همدان به خصوص نهاوند تعمیم دهیم که مجموعه سرمایه انسانی آن از اقصی نقاط استان گرد هم آمده‌اند و با همه تفاوت‌های فرهنگی در کنار هم زندگی می‌کنند، می‌بینیم که اصرار بر رویکرد انتصاب مدیران بومی در این منطقه عملا موضوعیت چندانی نداشته و به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
با این حال متاسفانه روزی نبوده که با این چالش و دغدغه مواجه نباشیم که مدیر بومی باشد یا غیر بومی؟
در برابر این سئوال عده‌ای سریع پاسخ می‌دهند که قطعا مدیر باید بومی باشد، زیرا هم با منطقه آشنایی دارد، دلش به حال استان، شهر و مردمش سوخته و در آبادانی منطقه خواهد کوشید تا چهره محرومیت را از آن بزداید.
در مقابل عده‌ای دیگر هم هستند که به ویژگی‌ها و توانمندی فردی نگاه کرده و به استان و شهری عاری از مرزبندی‌های بومی و غیر بومی و قومی و قبیله‌ای فکر می‌کنند.
آنچه در انتخاب و گزینش مدیران ملاک اصلی است و دستورالعمل اجرایی ضوابط، انتخاب، انتصاب و تغییر مدیران نیز به آن اشاره شده، شایسته‌سالاری و داشتن شرایط احراز است و برای پست‌های مدیریت حرفه‌ای، افراد مورد نظر باید از مسیر ارتقای شغلی عبور کنند و در واقع سه معیار کلی وظایف، نقش‌ها و مهارت‌های مدیریتی متناسب با پست مورد تصدی در انتخاب افراد نقش مهمی دارد، طبیعی است که در شرایط برابر انتخاب مدیران بومی با توجه به احساس تعلق و شناخت بیشتر از حوزه ماموریت محاسن و مزایایی دارد اما به دلیل بعضی مشکلات و شرایط منطقه‌ای گاهی اوقات محدودیت‌هایی را هم در اجرا ایجاد می‌کند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شهرستان نهاوند چندین فرماندار را به خود دیده است و در استان نیز چندین استاندار بر مسند نمایندگی عالی دولت در مرکز استان تکیه زده‌اند که میانگین عمر خدمتی آنها حدود دو یا سه سال بوده است.
یازدهم آبان96 وزیر کشور در بخشی از سخنان خود پیرامون انتخاب استانداران غیربومی در اصفهان گفت: «ما به دنبال انتخاب استانداران غیر بومی بوده‌ایم، اما این مورد از دست ما در رفت چون همسر مهرعلیزاده اصفهانی است پس او هم بومی اصفهان محسوب می‌شود».
اما توضیح این دیدگاه وزیر کشور را می توان در مصاحبه 12 آبان ماه ۹۶ محمدمهدی شهریاری استاندار جدید آذربایجان غربی با خبرنگار تابناک جستجو کرد. آنجا که وی درباره دلایل انتخاب استانداران غیر بومی در دولت دوازدهم می‌گوید: «سیاست کلی وزارت کشور در این دوره این است که استانداران بومی نباشند، اینکه بومی نباشند به این دلیل است که بومی بودن می‌تواند عوارضی را برای استان و استاندار بومی داشته باشد، چراکه در صورت بومی بودن استاندار اختلاف شهری و منطقه‌ای ممکن است در برخی موارد و موضوعات زیاد شود».
شهریاری می‌افزاید: «هر استانی از چندین شهر، شهرستان و بخش تشکیل شده، استاندار بومی بالاخره متولد یکی از این شهرهاست و هر عملکردی داشته باشد، بلاخره ممکن است در استان اینگونه مطرح شود که استاندار هوای فلان شهر را بیشتر دارد و بودجه‌ها را به آنجا می‌برد و یا اینکه می‌گویند بیشتر از مدیرانی که خودش می‌شناسد، استفاده می‌کند، به همین خاطر وزارت کشور تصمیم گرفت استانداران را از بین گزینه‌های غیربومی برگزیند».
صرف نظر از اینکه چه کسی در مقام مدیریت فلان اداره در نهاوند قرار دارد، یعنی مدیر از خارج از شهر باشد یا داخل شهر، باید از نقش خود به عنوان رابط بین اقوام و فرهنگ‌ها (فرهنگ‌های ملی، سازمانی و بومی) آگاه باشد.
در شهرستان نهاوند در رده مدیران نزدیک به ۱۰۰ مدیر در سطح شهرستان و شهرهای تابعه مشغول فعالیت هستند. چه بسا در تاریخ نهاوند بسیار مدیران غیربومی داشته و داریم که «دودسفید» پیشرفت از دودکش اداره آنان بلند شده و در این سوی قضیه هم برخی مدیران بومی داشته‌ایم که غیر از «دود سیاه» چیزی را از مدیریت چند ساله‌شان مشاهده نکرده‌ایم و بهتر است بگوییم اگر مدیر بومی با تاخیر به اداره برسد کاراییش به نسبت مدیر بومی که دائم حضور فیزیکی دارد، خیلی بیشتر است.
مردم نهاوند خدمتگزاران واقعی و دلسوز را می‌خواهند و دوست دارند، مردمان این دیار همواره قدرشناس خوبی برای خادمان صدیق می‌باشند و بدون شک مردم فهیم نهاوند فارغ از محل صدور شناسنامه مدیران، به دنبال مدیرانی متعهد، متخصص، صادق، فعال، کاردان و افرادی خدوم هستند که درد آشنا باشند و دردی از دردهای شهر را دوا کنند.
بر اساس اطلاعات موجود در جای جای میهن اسلامی به افراد توانمند این دیار بدون توجه به محل صدور شناسنامه مناصب مدیریتی داده شده تا در عرصه مدیریتی قرار گیرند، نباید از این واژه «بومی» و «غیربومی» نردبانی بسازیم برای رسیدن به مقاصد خودمان، امروز در برخی نقاط کشور افرادی توانمند از این شهرستان در رده‌های بالای مدیریتی قرار دارند، و گرنه تمام مدیران نهاوندی توانمند باید به دیارشان بازگردند، باید منصفانه همه جوانب قضیه را نگاه کنیم.
اگر در فکر توسعه نهاوند هستیم و مشکلات اساسی ما اشتغال جوانان و رونق اقتصادی، معضل بزرگ مبلمان شهری، پیشرفت شهر و ده‌ها مورد دیگر هست باید واقعیت‌های موجود را در نظر بگیریم و زیاد دنبال کشف محل صدور شناسنامه مدیران نرویم، بلکه مدیرانی را بیاوریم که توانمند و دلسوز و از همه مهمتر بتوانند در رده‌های بالای مدیریتی در مرکز استان قدرت رایزنی داشته باشند و گره‌ای از مشکلات نهاوند باز کنند.
پس اصل را بر خدمتگزاری صادقانه بگذاریم نه اینکه اهل فلان جا بودن یا نبودن...
:تاریخ ۲۵ ارديبهشت ۱۳۹۷
:زمان ۱۰:۴۱
